Ανατομία σπονδυλικής στήλης
Η σπονδυλική στήλη στον άνθρωπο αποτελείται απο 33-34 οστά τους σπονδύλους.
ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ
Η σπονδυλική στήλη στον άνθρωπο αποτελείται απο 33-34 οστά τους σπονδύλους. Αρχίζει απο την βάση του κρανίου και τελειώνει στον κόκκυγα.
Η αναπτυγμένη σπονδυλική στήλη έχει ορισμένες φυσιολογικές καμπές. Η αυχενική καμπή είναι κυρτή προς τα εμπρός, η θωρακική καμπή είναι κυρτή προς τα πίσω, η οσφυική καμπή είναι κυρτή προς τα εμπρός και τέλος το ιερό οστό και ο κόκκυγας είναι κοίλα προς τα εμπρός ( και κυρτά προς τα πίσω).
Η σπονδυλική στήλη στηρίζει την κεφαλή,τον κορμό και τα άνω άκρα και μεταβιβάζει το βάρος τους στα κάτω άκρα με την παρεμβολή των οστών της λεκάνης. Μέσα στην σπονδυλική στήλη περικλύεται και προφυλάσσεται ο νωτιαίος μυελός.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται απο 7 αυχενικούς,12 θωρακικούς,5 οσφυικούς και 4-5 κοκκυγικούς σπονδύλους.
Οι σπόνδυλοι κάθε μοίρας της σπονδυλικής στήλης εμφανίζουν ξεχωριστούς μορφολογικούς χαρακτήρες (έχουν τα ίδια γνωρίσματα) απο τα οποία είναι δυνατή η αναγνώριση τους. Τα κοινά γνωρίσματα τους είναι το σπονδυλικό σώμα,το σπονδυλικό τόξο,το σπονδυλικό τρήμα(η συνένωση των οποίων δημιουργεί τον σπονδυλικό σωλήνα ο οποίος περιέχει τον νωτιαίο μυελό) και οι σπονδυλικές αποφύσεις.
Σε αυτό το πολύπλοκο μορφολογικά σύστημα οστών και αρθρώσεων, που συνδέονται μεταξύ τους με ισχυρούς συνδέσμους, επικάθεται ένα σύστημα πλήθους μυών.
Η σύντηξη (ένωση) των σπονδύλων γίνεται με τις αμφιαρθρώσεις μεταξύ των οποίων παρεμβάλονται οι ινοχόνδρινοι ελαστικοί μεσοσπονδύλιοι δίσκοι. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι αποτελούνται απο έναν εξωτερικό ινώδη δακτύλιο,ο οποίος αιματώνεται και ένα κεντρικό πηκτοειδή πυρήνα που είναι ανάγγειος( δεν αιματώνεται).
Ο συνδυασμός του συστήματος του μεσοσπονδύλιου δίσκου ,των συνδέσμων, των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων και των μυών που προσφύονται στους σπονδύλους και στις παρακείμενες δομές επιτρέπει ένα μέτριο βαθμό κίνησης μεταξύ δυο οποιονδήποτε γειτονικών σπονδύλων. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι επιτρέπουν την κίνηση των αρθρούμενων σπονδύλων χάρη στην ελαστικότητα και στην ελαφρά στροφική τους ικανότητα. Ωστόσο,το άθροισμα των πολλαπλών μικρών κινήσεων στα διάφορα σπονδυλικά επίπεδα δημιουργεί ένα αρκετά μεγάλο εύρος κίνησης της σπονδυλικής στήλης ως συνόλου.
Αυχεναλγία
Αυχεναλγία είναι η δυσφορία σε οποιαδήποτε δομή του αυχένα.
Αυχεναλγία
Αυχεναλγία είναι η δυσφορία σε οποιαδήποτε δομή του αυχένα. Ο πόνος εντοπίζεται στην ανατομική περιοχή στο πίσω μέρος του λαιμού και μπορεί να αντανακλά προς την κεφαλή ή προς τον ένα ή τον άλλο ώμο.Όταν ο πόνος του αυχένα συνοδεύεται από πόνο στο χέρι (δεξί ή αριστερό) ορίζεται ως αυχενική ριζίτιδα (αυχενικό σύνδρομο).
Η αυχεναλγία, επομένως, ως λέξη περιγράφει ένα σύμπτωμα (άλγος-πόνος) σε συγκεκριμένη θέση και με κανένα τρόπο δεν αποτελεί διάγνωση, ούτε προσανατολίζει σε ειδικό αίτιο.
Στα αίτια της αυχεναλγίας περιλαμβάνονται:
1.«Μηχανικά» αίτια
2.Φλεγμονώδεις ρευματικές παθήσεις
3.Μικροβιακοί παράγοντες
4.Νεοπλασματικά νοσήματα
5. Οστεοπόρωση
6. Διάφορες άλλες παθήσεις
Από όλα τα παραπάνω αίτια της αυχεναλγίας συνηθέστερα είναι τα λεγόμενα “μηχανικά”.Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η λήψη του ιστορικού και η κλινική εξέταση αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους για τη διάγνωση του αίτιου της αυχεναλγίας. Σε σπάνιες περιπτώσεις που τα συμπτώματα χρονίζουν (διάρκεια μεγαλύτερη των 8 εβδομάδων) ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε εκτεταμένο έλεγχο που περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος και ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, αξονική ή μαγνητική τομογραφία αυχενικής μοίρας). Ο θεράπων γιατρός με βάση το ιστορικό του ασθενούς, την κλινική εξέταση και τον κατάλληλο, όταν χρειάζεται, απεικονιστικό έλεγχο της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης θα θέσει τη διάγνωση του αιτίου της αυχεναλγίας και θα καθορίσει ανάλογα με αυτό τη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Οι περισσότεροι από τους ασθενείς θα αποκατασταθούν πλήρως με απλές θεραπευτικές παρεμβάσεις και κατάλληλη εκπαίδευση. Κάποιοι όμως με συχνές υποτροπές των συμπτωμάτων ή βαριές επιπλοκές από την πίεση των νευρικών ριζών θα χρειαστούν τελικά να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
Γενικά το θεραπευτικό πρόγραμμα, που θα εφαρμοστεί σε ένα συγκεκριμένο ασθενή με αυχεναλγία, καθορίζεται από το θεράποντα γιατρό με βάση το αίτιο, τα κλινικά δεδομένα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου ασθενούς.
Οσφυική Δισκοκήλη
Η οσφυαλγία (πόνος στην μέση)...
Οσφυική Δισκοκήλη
Η οσφυαλγία (πόνος στην μέση) σχετίζεται συχνότερα με κάποια ανωμαλία των μεσοσπονδύλιων δίσκων κυρίως στα δύο χαμηλότερα επίπεδα της σπονδυλικής στήλης (Ο4-Ο5 και Ο5-Ι1). Στην φυσιολογική γήρανση ο δίσκος προοδευτικά αφυδατώνεται. Ο πηκτοειδής πυρήνας μετατρέπεται απο μία διογκωμένη ζελατινώδη σφαίρα, σε μία καφεοειδή αφυδατωμένη κατασκευή και ο ινώδης δακτύλιος αναπτύσει σχισμές οι οποίες έχουν κατεύθυνση κυρίως προς τα πίσω.
Η εκφύλιση του δίσκου είναι επομένως μία συνήθης εκδήλωση της φυσιολογικής γήρανσης. Υπάρχουν ωστόσο και περιπτώσεις πιό σπάνιες οπου η δισκοκήλη είναι αποτέλεσμα φυσικής βίας ( ένας συνδυασμός κάμψης και συμπίεσης) με πιό δραματικά αποτελέσματα.
Όταν συμβεί ρήξη τότε εξέρχεται ινοχόνδρινο υλικό προς τα πίσω και ο πυρήνας προπίπτει συνήθως προς την μία πλευρά(αριστερά ή δεξιά) του οπίσθιου επιμήκους συνδέσμου. Η συμπτωματολογία ποικίλει ανάλογα με το επίπεδο που συμβαίνει και την κατεύθυνση του υλικούτο οποίο εξέρχεται προς τα πίσω(οπίσθια ή οπισθο-πλάγια). Τα συμπτώματα δημιουργούνται καθώς τα νεύρα που εξέρχονται απο τον νωτιαίο μυελό με κατεύθυνση τα κάτω άκρα πιέζονται σε κάποιο σημείο της πορείας τους με αποτέλεσμα φλεγμονώδη αντίδραση και οίδημα.
Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο εντοπισμένο στην μέση ή με αντανάκλαση στον γλουτό και στο κάτω άκρο(ισχιαλγία).Αργότερα μπορεί να υπάρχουν παραισθησίες ή υπαισθησίες στο κάτω άκρο και σε ορισμένες περιπτώσεις μυική αδυναμία. Ο ασθενής συνήθως στέκεται με μία ελαφρά κλίση προς την μία πλευρά (ανταλγική σκολίωση). Πολλές φορές συνυπάρχει ευαισθησία στη μέση γραμμή της οσφύος και παρασπονδυλικός μυικός σπασμός.
Οι ακτινογραφίες είναι χρήσιμες, όχι μόνο για να αποκαλύψουν το διαταραγμένο μεσοσπονδύλιο διάστημα αλλα για να αποκλεισθεί μία πιθανή οστική πάθηση. Οι τομογραφίες απο την άλλη (αξονική ή μαγνητική) είναι πιό αξιόπιστες και ακριβείς και αποτελούν σήμερα την εξέταση εκλογής για την διάγνωση της δισκοκήλης.
Οι θεραπευτικές επιλογές ποικίλουν ανάλογα με τα συμπτώματα και την υποκείμενη βλάβη. Η ζέστη και τα αναλγητικά(αντιφλεγμονώδη) αμνακουφίζουν απο τον πόνο, ενώ οι ασκήσεις ενδυνάμωσης και τα σύγχρονα φυσικοθεραπευτικά μέσα συντελούν στην γρήγορη αποκατάσταση.
Η χειρουργική αφαίρεση ενός δίσκου(δισκεκτομή) έχει θέση όταν τα συμπτώματα παρά τα συντηρητικά μέσα δεν υποχωρούν ή καταστάσεις όπως η ιππουρική συνδρομή αποτελούν επείγουσα ένδειξη.
Σπονδυλική στένωση
Η σπονδυλική στένωση παρουσιάζεται με συμπτώματα συνήθως στους ασθενείς μετά την μέση ηλικία.
Σπονδυλική στένωση
Σπονδυλική στένωση ονομάζεται η παθολογική κατάσταση κατα την οποία προκαλούνται συμπτώματα απο χρόνια πίεση νευρικών στοιχείων μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα ή τα σπονδυλικά τρήματα. Aποτελεί ιδιαίτερη κλινική οντότητα καθώς η αιτιολογία της είναι πολυπαραγοντική, και ορίζεται ως η ελάττωση του χώρου του σπονδυλικού σωλήνα ή των vευρικών τρημάτων.
Η σπονδυλική στένωση παρουσιάζεται με συμπτώματα συνήθως στους ασθενείς μετά την μέση ηλικία.Τα συνήθη συμπτώματα της σπονδυλικής στένωσης είναι πόνος (στην περιοχή των γλουτών, στους μηρούς και στις γάμπες, στο ένα ή και τα δύο κάτω άκρα) που χειροτερεύει με την ορθοστασία, το περπάτημα και την φυσική άσκηση. Είναι αυτό που οι γιατροί ονομάζουν ‘διαλείπουσα χωλότητα’.Η ορθοστασία επιδεινώνει τα συμπτώματα αλλά το κάθισμα και η κλίση του κορμού προς τα εμπρός ανακουφίζει. Συχνά οι ασθενείς παρατηρούν οτι ο πόνος ανακουφίζεται όταν σκύβουν προς τα εμπρός.
Εκτός από πόνο οι ασθενείς μπορεί να έχουν μούδιασμα στις ίδιες περιοχές καθώς και μυική αδυναμία κατά την ορθοστασία ή το περπάτημα. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι αρχικά ελαφρά σε ένταση και να επιδεινώνονται αργά (με τα χρόνια) ή και πιό γρήγορα (μεσα σε λίγους μήνες). Στις πιό βαρειές περιπτώσεις ο πόνος και τα άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι σοβαρά και μόνιμα (συνεχώς χωρίς ανακούφιση).
Η αιτιολογία της σπονδυλικής στένωσης μπορεί να είναι συγγενής ή επίκτητη.Η επίκτητη εμφανίζεται συνήθως την 5η δεκαετία και οφείλεται σε:
• εκφύλιση και υπετροφία των αποφυσιακών αρθρώσεων, υπετροφία ωχρού συνδέσμου
• εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση
• ιατρογενής(μετεγχειρητική)
• δευτεροπαθής λόγω συστηματικών νοσημάτων
Η κλινική εξέταση δεν έχει πάντα τυπικά ευρήματα, η έκταση του κορμού συνήθως αυξάνει τον πόνο και το σημείο laseque σπάνια είναι θετικό. Σε μεγάλη στένωση εμφανίζεται νευρολογικό έλλειμμα ανάλογα με το επίπεδο πίεσης.
Οι απλές ακτινογραφίες απεικονίζουν εκφυλιστική νόσο της οσφυικής μοίρας, με στένωση των μεσοσπονδυλίων διαστημάτων, οστεόφυτα και απώλεια της οσφυικής λόρδωσης. Η μαγνητική τομογραφία είναι η εξέταση εκλογής καθώς θα απεικονίσει την τοπογραφία της βλάβης. Ο νευροφυσιολογικός έλεγχος συμπληρώνει τις παρακλινικές εξετάσεις και είναι χρήσιμος στη διαφοροδιάγνωση του νευρολογικού ελλείμματος.
Στα θεραπευτικά μέσα η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει:
• μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
• ασκήσεις φυσικοθεραπείας
• απώλεια βάρους
• επισκληρίδιες εγχύσεις
Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει ένδειξη όταν υπάρχει ταύτιση κλινικών και απεικονιστικών
ευρημάτων, τα οποία διαταράσσουν την ποιότητα ζωής.Η χειρουργική τεχνική έχει στόχο την αποσυμπίεση των νευρικών στοιχείων.Σε περίπτωση που υπάρχει συμπτωματική αστάθεια της σπονδυλικής στήλης, εκφυλιστική σκολίωση, σπονδυλολίσθηση τότε η επέμβαση συμπληρώνεται με σπονδυλοδεσία.
Η χειρουργική επέμβαση είναι συνήθως πολύ αποτελεσματική στο να σταματήσει την εξέλιξη της στένωσης και να επέλθει πλήρης και μόνιμη ανακούφιση του ασθενούς από όλα τα συμπτώματα. Με τα σημερινά δεδομένα της Χειρουργικής και της Αναισθησιολογίας η χειρουργική επέμβαση για την σπονδυλική στένωση είναι εξαιρετικά ασφαλής σε όλες τις ηλiκίες.
© 2017